Hầu hết các doanh nghiệp quảng cáo Việt Nam chỉ làm đại lý cấp hai cho công ty nước ngoài và đang giẫm đạp nhau để giành đất sống

Theo Hiệp hội Quảng cáo Việt Nam (VAA), ngành quảng cáo Việt Nam mới chính thức ra đời hơn 20 năm nay nhưng phát triển nhanh chóng. Năm 2005, doanh thu của ngành quảng cáo là 5.000 tỉ đồng, đến năm 2011 là 20.000 tỉ đồng, bao gồm các lĩnh vực quảng cáo truyền hình, quảng cáo trực tuyến, báo chí, quan hệ công chúng (PR), tổ chức sự kiện (event)… Trong đó, doanh thu từ quảng cáo truyền hình, báo chí chiếm đến 70% - 80%.

Doanh nghiệp ngoại chiếm lĩnh

Sự hấp dẫn của thị trường dịch vụ quảng cáo Việt Nam đã thu hút ngày càng nhiều doanh nghiệp (DN) tham gia lĩnh vực này. Hiện cả nước có khoảng 5.000 DN đang hoạt động trong lĩnh vực quảng cáo, trong đó DN nước ngoài hoặc chi nhánh của DN nước ngoài không nhiều, với khoảng 30 DN.

Trong 5.000 DN nói trên, chỉ vài trăm DN hoạt động đúng nghĩa là quảng cáo, chủ yếu sống nhờ vào quảng cáo ngoài trời (chiếm 4% doanh thu toàn ngành) và làm gia công, cung ứng dịch vụ quảng cáo. Ngoài một số ít DN hoạt động đúng nghĩa là công ty quảng cáo chuyên nghiệp, đại đa số DN còn lại tập trung vào mảng tổ chức sự kiện, quan hệ công chúng…

Quảng cáo ngoài trời đem lại doanh thu lớn cho nhiều doanh nghiệp quảng cáo Việt Nam. Ảnh: XUÂN THẢO

Theo ông Đỗ Kim Dũng, Phó Chủ tịch VAA, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Đào tạo Quảng cáo Việt Nam (ARTI), nhiều ý kiến cho rằng các DN quảng cáo nước ngoài chiếm đến 75% - 80% thị phần toàn ngành. Điều này vừa đúng vừa không đúng bởi các DN quảng cáo nước ngoài làm chiến lược quảng cáo cho khách hàng, hưởng 10%-15% tổng chi phí và đặt hàng, phân phối lại cho các DN Việt Nam triển khai thực hiện.

Các tập đoàn nước ngoài khi đầu tư vào Việt Nam thường kéo theo một DN quảng cáo có quan hệ hợp tác, liên kết lâu năm với mình. Hiện 5 tập đoàn quảng cáo lớn trên thế giới là WPP, Omnicom, Dentsu, Publics, Interpublic đã có mặt tại Việt Nam. Các công ty đa quốc gia khi vào Việt Nam sẽ chọn hợp tác với những công ty này. “Một vài công ty quảng cáo Việt Nam cũng có thể lên kế hoạch chiến lược cho khách hàng nhưng do chưa đủ tầm và lực, trình độ chưa đáp ứng nên chưa dám nhảy vào lĩnh vực này hoặc có làm hoạch định chiến lược thì lợi nhuận thu về không cao” - ông Đỗ Kim Dũng cho biết.

Giật gấu vá vai

Theo ông Nguyễn Quý Cáp, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Quảng cáo Trẻ, ngành quảng cáo Việt Nam còn rất non trẻ, DN trong nước còn hạn chế về năng lực và vốn nên không thể cạnh tranh với DN nước ngoài. Trong hoàn cảnh đó, các DN quảng cáo Việt Nam quay ra cạnh tranh gay gắt với nhau để giành đất sống. Từ đầu năm 2012 đến nay, kinh tế khó khăn, hầu hết khách hàng đã cắt giảm khoảng 20% chi phí quảng cáo.

Trong khi đó, để giành được mặt bằng ngoài trời, các công ty quảng cáo trong nước đua nhau nâng giá thuê, đẩy giá chung tăng ít nhất 10%. Ngoài ra, còn có tình trạng nhân viên làm việc ở các công ty quảng cáo sau một thời gian tích lũy kinh nghiệm đã ra lập công ty riêng và cạnh tranh với chính DN cũ dựa trên các mối quan hệ khách hàng trước đó, đồng thời không ngần ngại phá giá. Đã có không ít DN quảng cáo rơi rụng, vỡ nợ...

Theo giám đốc một công ty quảng cáo lớn, ngay cả lĩnh vực quảng cáo trên các kênh truyền thông đại chúng cũng xuất hiện tình trạng cạnh tranh không lành mạnh giữa các DN trong nước.

Thông thường, giá dịch vụ của DN quảng cáo theo tiêu chuẩn quốc tế ở mức hơn 17% giá trị hợp đồng nhưng nhiều DN trong nước chỉ chào vài %; thậm chí có DN không thu phí dịch vụ mà còn giảm giá cho một số công đoạn trong hợp đồng. Giá quá thấp buộc DN phải cắt xén đủ thứ, giảm chất lượng để có lợi nhuận… Đó là chưa kể đến tình trạng ăn cắp ý tưởng lẫn nhau giữa các công ty quảng cáo.

Với kiểu làm ăn như vậy, một số DN quảng cáo trong nước đang tự “giết” nhau. Trong khi đó, các tập đoàn nước ngoài vẫn giữ nguyên giá, phí dịch vụ, tăng chất lượng nên ung dung phát triển mà không phải tốn mất sức để cạnh tranh. 

Kỳ tới: Ì ạch quảng cáo trực tuyến

THANH NHÂN

Theo Báo Người Lao Động